WaterSportWeek GEEFT REVALIDANTEN WIND IN DE ZEILEN
Adelante viert in 2019 haar vijftigjarig jubileum en vanaf het prille begin staan sport en bewegen hoog in het vaandel. De jaarlijkse WaterSportWeek Adelante, die sinds 2002 op de Loosdrechtse plassen plaatsvindt, is hiervan een prachtig voorbeeld. Tijdens zo’n week groeit het zelfvertrouwen van revalidanten en verleggen ze op een ongedwongen manier hun grenzen. Niet omdat het moet, maar omdat ze op een leuke manier worden uitgedaagd.
In 2000 konden revalidanten via ‘de Nederlandse Bond voor Aangepast Sporten’ een dag op de Loosdrechtse plassen komen zeilen en kanoën. Een aantal medewerkers van Adelante nam er eens een kijkje en zag dat het een ideale locatie was. “Eerst zijn we twee jaar met groepen revalidanten één dag geweest”, vertelt fysiotherapeute Annette Jacobs, die aan de wieg stond van deze bijzondere therapie. “We zagen toen meteen dat revalidanten genoten op het water en zich vrij voelden. Alleen was zo’n dag eigenlijk veel te kort! In 2002 werd het daarom omgeturnd tot een officiële waterportweek die nu zeventien jaar bestaat. De relatief nieuwe watersportweek past op mooie wijze bij de visie van Adelante, die zich al vijftig jaar richt op de gehele mens. Sport en beweging zijn daarbij super belangrijk. Vroeger stond de aandoening zelf erg centraal, terwijl de laatste twee decennia steeds meer de vraag wordt gesteld: ‘Wat kun je nog wél en hoe kun je het beste omgaan met je veranderde lichaam?’
Annette: “Met sport en bewegen kunnen revalidanten op een mooie wijze proberen om hun eigen grenzen te verleggen. Dat zie je tijdens zo’n watersportweek regelmatig op indrukwekkende wijze gebeuren. Het is een vorm van therapie die mensen zichtbaar verder helpt. Mensen die een been missen, kunnen bijvoorbeeld nog prima in een kano varen. Sommigen hebben zelfs talent en merken dat ze na korte tijd iedereen eruit kanoën. Op die manier ontdekken ze soms zelfs een leuke nieuwe hobby!”
Deelnemers worden met zorg geselecteerd en uiteraard wordt eerst gevraagd of ze het zien zitten. Het is ten slotte niet niks als je na een ongeluk of ziekte weer voor het eerst uit je vertrouwde omgeving stapt. De meesten zien het gelukkig als een uitdaging, mensen zeggen maar zelden ‘nee’. Met iedere revalidant worden individuele doelstellingen geformuleerd waarbij veel mag en niets moet.’
Groepsgevoel ontstaat snel
De één is hartstikke gelukkig als hij na afloop zijn watervrees heeft overwonnen. Weer een ander ontdekt dat hij, ondanks afasie, nog steeds kan uitblinken in het bordspel Triviant. Een aantal zeilt aan het einde van de week helemaal zelfstandig. Anderen ontdekken voor het eerst tijdens deze intensieve therapie dat ze aan het water gewoon lekker kunnen genieten en zich vrij voelen.
“Eén jongen kocht na de waterweek een kano terwijl een ander koos voor een motorboot. Door elkaar te motiveren en te helpen ontstaat van meet af aan een groepsgevoel, dat eigenlijk al begint zodra iedereen bij vertrek het speciale WaterSportWeek T-shirt aantrekt. Na zo’n week in een totaal andere omgeving, groeit het zelfvertrouwen en verkennen revalidanten op speelse wijze hun eigen grenzen. Ik hoop dan ook dat het nieuwe team vaste begeleiders bestaande uit Elien Heijen, Ralf Jetten en Michael Schaffarczyk deze WaterSportWeek nog heel lang kunnen blijven organiseren.”
Elien Heijen is opvolger van Henk Prins
‘Zelfvertrouwen groeit per dag’
Bewegingsagoog Henk Prins is in 2013 als medewerker bij de zeilweek opgevolgd door zijn collega Elien Heijen. Henk is inmiddels met pensioen, maar zijn ogen glinsteren nog steeds als hij over de waterweek vertelt, waarmee hij zich van meet af aan mee verbonden voelde. “In de startfase waren we bijna het hele jaar van te voren al bezig met plannen en later in het jaar met het selecteren van revalidanten. Anno 2019 is er flink wat ervaring en kan het dankzij klaarliggende plannen sneller, maar het blijft een behoorlijke organisatie. Het resultaat mag er echter zijn, want het blijft een fijne therapie die deelnemers echt verder helpt.”
Elien is al net zo enthousiast en vindt het een eer dat ze door Henk als opvolger werd gevraagd. “Henk wist eigenlijk wel dat ik het heel erg leuk zou vinden, ik hou erg van organiseren en van watersport. Uiteraard starten deelnemers aan de sportwaterweek niet meteen in een catamaran, je moet het vertrouwen eerst samen rustig opbouwen. Het zelfvertrouwen van revalidanten groeit per dag en soms zelfs ronduit stormachtig. Het is prachtig om te zien als iemand die eerst niet helemaal zelf uit de rolstoel durfde te komen, op het einde van de week gewoon zelf in een kano gaat zitten en vertrekt. De sfeer op het eiland is zeer open, de medewerkers op de Loosdrechtse plassen zijn overal voor in. Je bouwt in zo’n week een dieper contact met mensen op, waardoor er echt een vertrouwensband ontstaat.”
Michael volgt Annette op
‘Revalidanten ondersteunen en helpen elkaar’
Annette Jacobs is fysiotherapeut en sinds kort met pensioen. Zij is de grote inspirator achter deze week en blies vanaf het prilste begin samen met Henk Prins en Henk Meurders de wind in de zeilen van dit jaarlijkse evenement. Toen ze stopte als begeleider, vroeg ze aan fysiotherapeut Michael Schaffarczyk om haar op te volgen. “Hij is communicatief, ‘hands on’ en kan met iedereen op een spontane manier praten’, legt ze uit. Michael voelt zich vereerd met zijn uitverkiezing. “Ik ben heel blij dat ik hier aan mee mag werken. Het is een heel intensief en dankbaar traject. Je zit met een groep een week lang 24 uur per dag bij elkaar en krijgt zo veel meer mee van de mooie én de zwaardere momenten. Wat me elke keer opnieuw erg raakt is hoe mensen met verschillende beperkingen elkaar helpen, motiveren en ondersteunen. In zo’n weekje ontstaat er een bijzonder groepsgevoel dat ook na die week beklijft. Wanneer ik iemand tegenkom met wie ik op de watersportweek ben geweest, is er eigenlijk direct weer dat gevoel van saamhorigheid.”
Ralf Jetten neemt functie Henk Meurders over
‘Mooie en moeilijke momenten worden gedeeld’
Cognitief trainer Henk Meurders heeft zijn functie als begeleider bij de waterweek overgedragen aan maatschappelijk werker Ralf Jetten. Henk had, toen hij nog meeging, met name extra oog voor mensen die moeilijk contact maken in de groep of andere problemen hadden. “Ik probeer altijd mensen te steunen, te helpen en te begeleiden. Ik had eens een man met een dwarslaesie in de groep, die het zichtbaar moeilijk had. Ik heb hem even apart genomen en hij heeft mij toen eerlijk vertelt wat hem dwarszat en kon vervolgens gelukkig goed zijn emoties uiten. Daarna ging het snel beter en heeft hij een hele leuke week gehad.”
Ralf voelt zich net als de andere nieuwelingen een bevoorrecht mens dat hij de functie mocht overnemen. “In een revalidatiesetting zie je niet altijd alle momenten van mensen. Tijdens zo’n waterweek zie je weer andere karaktertrekken van mensen en dat is leerzaam en indrukwekkend. Als iemand bijvoorbeeld met een been in een boot probeert te stappen en vervolgens valt, kunnen er flink wat emoties loskomen. Dan zie je even heel ongefilterd de grote impact van een lichamelijke beperking. Als zo iemand dan uiteindelijk op het einde van de week alleen met een zeilboot rond het eiland vaart en daar - terecht - zeer trots op is, voel ik het kippenvel op mijn arm.”
