Bij een aantal revalidatiecentra in Nederland bleek na inventarisatie een belangrijke vraag te bestaan omtrent de effectiviteit van de aldaar gegeven chronisch pijn programma’s. Met name de lange termijn resultaten blijken moeilijk in kaart te brengen.
Naam project: SOLACE Self management in chronic pain strategies
Projectleider (+ affiliatie): Dr. H.Wittink Lector leefstijl en Gezondheid, Hogeschool Utrecht
Looptijd: 2015-2017
Projectgroep: Prof. dr. R. Smeets (Universiteit Maastricht), dr. J.Pool (Hogeschool Utrecht), dr. A. Köke (Adelante), drs. S. Elbers (Hogeschool Utrecht)
Samenwerkende en deelnemende instituten: Hogeschool Utrecht, Adelante, MUMC+, Universiteit Maastricht, Lectoraat Co Design van de Hogeschool Utrecht, Lectoraat Crossmediale communicatie in het publieke domein van de hogeschool Utrecht, MUMC+ en het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF).
Vraagstelling:
- Wat zijn de lange termijn effecten van een chronisch pijnprogramma in de tweede lijn.
- Hoe groot is het percentage aanvankelijk succesvolle patiënten die terugvallen?
- Welke strategieën zijn te ontwikkelen ter ondersteuning van het gedragsbehoud van de patiënt na het doorlopen van een chronisch pijn revalidatieprogramma.
- Zijn deze strategieën effectief in het terug brengen van het percentage terugval?
Methode: Op basis van meetinstrumenten uit de Nederlandse dataset Pijnrevalidatie die worden afgenomen voor behandeling, bij beëindiging behandeling en na 6 maanden worden de effecten en eventuele terugval in kaart gebracht. Om de strategieën te ontwikkelen zal er eerst een literatuurstudie uitgevoerd worden en vervolgens zal m.b.v. ontwerpgericht onderzoek, waarbij gebruik wordt gemaakt van co-design. Co-design heeft als doel te komen tot een product door middel van gedeelde visie, sociaal leren en wederzijds begrip tussen alle belangrijke belanghebbenden, patienten en professionals, daarbij wordt rekening gehouden met de verschillende perspectieven en verwachtingen. In dit type kwalitatief onderzoek worden professionals en een steekproef uit de doelgroep (patiënten met terugval) gevraagd naar achterliggende redenen die de terugval mogelijk hebben veroorzaakt. Tevens wordt gevraagd welke methoden behulpzaam zouden kunnen zijn om dergelijke terugval te voorkomen. Hierbij kunnen middelen als nieuwe technologie zoals bijvoorbeeld web-based programma’s of andere communicatie middelen aangedragen worden. Co-design is een iteratief proces, waarin de uitkomst van elke stap direct teruggevoerd wordt naar het project. Daarna volgt een experimentele fase waarin enkele gebruikers de nieuwe toepassing uitproberen. Vervolgens kunnen in de pilotfase meer gebruikers, in hun eigen dagelijkse werksituatie, met de toepassing (aangepaste voorlichting en educatie) aan de slag. Om de uitkomsten van onderzoeksvraag 3 te kunnen toetsen zal in eerste instantie een pilot worden uitgevoerd. Deze pilot zal bestaan uit een prospectief cohort onderzoek met als belangrijkste uitkomstmaten; percentage terugval en pijnintensiteit.
Beschrijving: De behandelprogramma’s richten zich op een doelgroep patiënten met chronische musculoskeletale pijn met persoonlijk en maatschappelijk disfunctioneren. De interventies zijn met name gericht op beïnvloeden en veranderen van het gedrag van patiënten zodat ze in hun dagelijkse leven beter met de pijnklachten om kunnen gaan. Met name zelfmanagement speelt daarbij een belangrijke rol. Uit de literatuur blijkt dat de therapietrouw onder patiënten met chronische klachten laag is. Dit alles leidt tot minder effect van de revalidatieprogramma’s op de lange termijn. Ook weten patiënten niet goed om te gaan met een terugval van de klachten waardoor ze weer hulp zoeken. Terugval wordt hierbij gedefinieerd als het niet in staat zijn van de patiënt om de in gang gezette gedragsverandering tijdens revalidatie vast te houden, geoperationaliseerd als teruggang op uitkomsten gemeten op de Nederlandse Dataset Pijnrevalidatie aan het einde van het revalidatietraject.
Stand van zaken: Project verloopt volgens schema. Dataverzameling van reguliere behandeling binnen Adelante pijnteam Hoensbroek en locatie Maastricht is gestart. Co-design met medewerking van studenten Hogeschool Utrecht is zeer succesvol verlopen. Review is gestart en geschikte publicatie zijn geselecteerd. Aanvraag voor NWO subsidie docenten Hogeschool is recent ingediend.
Financiering: RAAK Publiek